Ngày nay, rượu bia là một thức uống rộng rãi và rất phổ biến đặc biệt là vào dịp lễ, tết, đám cưới, đám giỗ, liên hoan, sum họp gia đình, bạn bè… là thời điểm mà việc sử dụng rượu bia trong các bữa tiệc diễn phổ biến nhất. Hầu hết người dân đều xem như một thức uống không thể thiếu trong các nghi thức lễ hội, đám tiệc là tập tục truyền thừa bao đời nay của các dân tộc sống trên đất nước ta.
Đây là nét đẹp văn hóa dân tộc khi rượu được uống đúng nghĩa là “rượu lễ” cần được duy trì và bảo tồn. Tuy nhiên, việc uống rượu bia ngày nay đối với đa số người dân ngoài việc lễ nghĩa trên bàn tiệc, thì hầu như ta thường nghe một câu hay gặp nhất là “không say, không về”, nên việc uống rượu bia theo xu hướng này mang nặng tính sát phạt dẫn đến say xỉn mất kiểm soát hành vi, gây nên nhiều hệ lụy khó lường làm ảnh hưởng đến sức khỏe bản thân, gia đình và xã hội.
Những tác hại rượu bia ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe bản thân như sau:
Ảnh hưởng tới não bộ: Khi một lượng cồn lớn vào trong cơ thể chúng gây rối loạn chức năng não bộ, khiến bộ não của chúng ta mất kiểm soát, không điều chỉnh được hành vi bản thân. Từ đó, gây ra các hành động tiêu cực như đi đứng loạng choạng, phản ứng chậm, mất kiểm soát và liều lĩnh hơn.
Tác hại với dạ dày: Theo một số nghiên cứu, khi rượu bia vào trong cơ thể chúng bị phân hủy từ ethanol thành các acetaldehyde (chất rất độc) có thể gây viêm loét dạ dày. Khi lượng bia, rượu đưa vào cơ thể quá nhiều sẽ gây ra bệnh viêm loét dạ dày, loét dạ dày và tá tràng.
Tác hại với gan: Khi rượu vào cơ thể nó được hấp thụ nhanh với 20% hấp thu tại dạ dày và 80% tại ruột non, sau 30 -60 phút tòan bộ rượu được hấp thu hết. Sau đó, rượu được chuyển hóa chủ yếu vào tại gan (90%). Chính vì lý do này mà chức năng ngăn các chất độc khác nhau do máu mang từ ruột hoặc ở ngoài đến gan bị suy giảm, dẫn đến việc gan bị nhiễm mỡ, xơ gan và nghiêm trọng hơn nữa là ung thư gan.
Tác hại với tim mạch, huyết áp: Rượu bia làm giảm hấp thu vitamin B1, làm cho người bệnh cảm thấy mệt mỏi, phù, tím tái, giảm khả năng gắng sức… dần dần dẫn tới suy tim. Nhiễm độc rượu bia dẫn tới viêm cơ tim cấp, gây nguy cơ tử vong cao. Ngoài ra, rượu bia còn gây rối loạn nhịp tim, nhất là tim đập nhanh kịch phát ở những người bình thường.
Giảm sức đề kháng của cơ thể: Rượu bia làm suy giảm kháng thể dễ dàng bị tấn công bởi vi rút, vi khuẩn. Chính vì thế mà người say rượu rất dễ bị cảm, cúm, hay các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp, tiêu hóa…
Ảnh hưởng chung đến sức khỏe: Rượu bia làm suy yếu sự trao đổi chất, gia tăng axit uric là một trong những nguyên nhân gây nên bệnh gout. Ngoài ra, người uống rượu sẽ thường cảm thấy đau nhức, mỏi xương khớp, nhức mỏi toàn thân.
Ảnh hưởng đến khả năng tình dục và sức khỏe sinh sản: Đối với nam giới, nồng độ cồn trong máu từ 8 -10g/100cc đủ làm giãn nở mạch máu , gây cản trở quá trình quan hệ, đặc biệt rượu bia còn làm ảnh hưởng chất lượng tinh trùng, khi kết hợp với trứng để thụ thai dễ dẫn đến suy yếu thế hệ trẻ trong tương lai.
Đối với nữ giới tuổi sinh đẻ nghiện rượu sẽ làm suy yếu vùng dưới đồi tuyến yên, làm ức chế sinh lý phát triển bình thường của buồng trứng dẫn đến trứng không rụng nữa, gây rối loạn kinh nguyệt, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, gây nguy cơ sinh non…
Người nghiện rượu gây các bệnh về tâm thần: Rượu là một chất tác động tâm thần mạnh. Sử dụng rượu nhiều sẽ gây ra một số các bệnh lý rối loạn tâm thần.
Để phòng chống tác hại rượu bia mỗi người trong chúng ta cần nghiêm chỉnh chấp hành Luật Phòng, chống tác hại của rượu bia số 44/2019/QH14, hiệu lực thi hành từ 01/01/2020 cụ thể:
Điều 24 của Luật PCTH rượu bia qui định Biện pháp phòng ngừa tác hại của rượu, bia tại cộng đồng như sau:
1. Tuyên truyền, vận động các gia đình, thành viên thuộc tổ chức, cộng đồng tham gia tuyên truyền và thực hiện quy định của pháp luật về phòng, chống tác hại của rượu, bia.
2. Lồng ghép hoạt động phòng, chống tác hại của rượu, bia vào các phong trào, hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao, xây dựng đời sống văn hóa và hoạt động khác tại cộng đồng.
3. Vận động, khuyến khích quy định trong hương ước, quy ước việc hạn chế hoặc không uống rượu, bia tại đám cưới, đám tang, lễ hội trên địa bàn dân cư.
4. Vận động cá nhân, tổ chức không sử dụng sản phẩm rượu, bia không rõ nguồn gốc, xuất xứ, chưa được kiểm nghiệm an toàn thực phẩm.
5. Phát hiện, phản ánh người say rượu, bia, người nghiện rượu, bia để cảnh báo, phòng ngừa, xử lý hành vi gây ảnh hưởng đến trật tự, an toàn xã hội.
Để giảm bớt những tác hại của rượu, bia đối với sức khỏe, tính mạng; mỗi người dân cần chung sức, chung lòng, chung tay hành động đẩy mạnh tuyên truyền tới từng cá nhân, gia đình để người dân hiểu được tác hại và những hệ lụy của việc sử dụng rượu, bia; tự đề ra nguyên tắc, giới hạn sử dụng rượu, bia; coi việc uống rượu là hoạt động giao lưu một cách văn minh chứ không lạm dụng để rồi dẫn tới những hậu quả đáng tiếc. Đồng thời tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện “Đã uống rượu bia, không lái xe” nhằm bảo đảm trật tự an toàn giao thông, phòng ngừa tai nạn giao thông, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội và đảm bảo an ninh trật tự tại địa phương./.
Ys Nguyễn Tấn Lợi – Phòng DS – TT-GDSK – TTYT An Phú
